رابطه‌ی ناگسستنی موسیقی و کار؛ چگونه این دو را به شکلی صحیح کنار هم قرار دهیم؟
Wednesday، ۳۰ Tir ۱۴۰۰
بیست و سوم ژوئن بود و دنیا در بحبوحه‌ی جنگ جهانی دوم قرار داشت. آلمانی‌ها بخش‌های بزرگی از قاره‌ی اروپا را اشغال کرده و ظرف هفته‌های گذشته نیز، ده هزار سرباز بریتانیایی را در نورمندی به اسارت خود درآورده بودند. اینجا بود که از رادیو ملی بریتانیا خواسته شد دست به کار شود. راهکار قدرتمند آنها کاملاً نامرئی بود اما قدرت این را داشت که درجا به اذهان هزاران نفر در سرتاسر بریتانیا نفوذ کند. بیراه نیست اگر بگوییم این راهکار ظرف چند سال پیش رو، به پیروز شدن آنان در جنگ کمک کرد. راهکار آنها چیزی نبود جز برنامه‌ای تحت عنوان «موسیقی حین کار»؛ زاییده‌ی تفکر دولت بریتانیا که تصور می‌کرد پخش موسیقی زنده با ضرباهنگ بالا در کارخانه‌ها به تعداد دفعات دو بار در روز، شاید کمک کند کارها سریع‌تر انجام شوند و ارتش مهماتِ به شدت مورد نیازش را به موقع دریافت کند.
برنامه‌ی یاد شده یک موفقیت به تمام معنا از آب درآمد. مدیران برنامه در گزارشی که در خصوص موفقیت آن منتشر کرده اند از نامه‌ها و گزارش‌های متعددی نقل قول می‌کنند که از مدیران سرتاسر بریتانیا دریافت کرده بودند. یکی از این مدیران اثر برنامه را «غیر قابل محاسبه» خوانده بود و دیگری محاسبه کرده بود به مدت حدود یک ساعت پس از پخش موسیقی، راندمان کارخانه‌اش ۱۲.۵ تا ۱۵ درصد رشد داشته است.
حالا هشت دهه از آن زمان گذشته و کار کردن همراه با موزیک، امری متداول است. نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۱۹ از حدود دو هزار بریتانیایی نشان می‌دهد حدود نیمی از آنها هنگام کار موزیک گوش می‌دهند و از هر پنج نفر، دو نفرشان اعتقاد دارند این کار به بالا رفتن بهره‌وری‌شان کمک می‌کند. با فراگیر شدن استفاده از هدفون به عنوان یکی از لوازم استاندارد محیط کار، پلی لیست‌های مربوط به کار و راندمان روی پلتفرم‌های پخش موسیقی میلیون‌ها بازدید دارند و برخی از شرکت‌ها حتی تصمیم گرفته اند در کل فضای شرکت موسیقی را برای همه‌ی کارکنان پخش کنند.
چطور می‌شود هم موزیک گوش داد و هم کار کرد؟
اگر همچنان در خصوص ترکیب این دو شک دارید، در نظر داشته باشید در‌هم‌تنیدگی کار و موسیقی چیز تازه‌ای نیست و پیشینه‌ای بسیار طولانی دارد. آواز‌های کشاورزان حین برداشت محصول، یا ماهیگیران هنگام صید گواه این ماجراست. به علاوه، از آنجایی که اغلب افراد به نوعی یا حداقل در شرایط به‌خصوصی، از شنیدن موسیقی لذت می‌برند. پس کاملاً طبیعی است اگر در کل نسبت به شنیدن موسیقی حین کار احساس مثبتی داشته باشیم. به علاوه، نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد ۸۵ درصد از پاسخ‌دهندگانی که می‌توانستد/اجازه داشتند هنگام کار با هدفون یا بی هدفون موسیقی گوش کنند، نظرشان در این مورد مثبت بوده است. ۷ نفر از هر ۱۰ نفر نیز اذعان کرده اند وقتی با موسیقی به کار مشغول می‌شوند بهره‌وری‌شان حداقل اندکی بالا می‌رود.
اما نوع و محیط کار امروز با گذشته تفاوت‌های اساسی دارد. بسیاری از مشاغل امروزی نیازمند فعالیت فیزیکی نیست و تنها به تمرکز و فعالیت ذهنی نیاز دارد. مشاغلی مثل طراحی، کدنویسی، تولید محتوا و غیره از جمله شغل‌هایی هستند که مفاهیم تمرکز و کار عمیق در آنها معنای ویژه‌ای پیدا کرده است و به همین سبب می‌توانند تحت تاثیر اثر مثبت موسیقی قرار بگیرند.
کار عمیق چیست؟
کار عمیق یا Deep Work به سطحی از فعالیت حرفه‌ای گفته می‌شود که در حالت تمرکز کامل و به دور از هر نوع عامل حواس پرت کن یا مخل تمرکز انجام می‌گیرد و مرز‌های توانایی ذهنی افراد را برای مدتی طولانی تا نهایت خود به پیش می‌راند. اصول کار عمیق در بسیاری از شرکت‌ها یا توسط بسیاری از افراد برای بالا بردن راندمان و کیفیت کار، مورد استفاده قرار می‌گیرند. فراهم کردن چنین شرایطی برای محیط‌های اداری و شرکتی کار چندان سختی نیست اما با بروز پدیده‌هایی مثل همه‌گیری کرونا و رواج یافتن بیش از پیش دورکاری، کار در منزل و فریلنسری، دستیابی به حالت ذهنی کار عمیق اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت و تا حدی نیز دشوارتر است.
اگر دورکار یا فریلنسر هستید و در منزل کار می‌کنید احتمالاً تا الان با چالش‌های کار کردن در محیط خانه روبرو شده‌اید. با این حساب شاید با خودتان می‌گویید کار کردن عادی در محیط خانه به اندازه‌ی کافی چالش دارد؛ چه برسد به کار عمیق! اما موسیقی گوش کردن به افراد کمک می‌کند در محیط خانه انگیزه بگیرند، خود را از عوامل محیطی و حواس پرت کن ایزوله نگه دارند، و در نهایت اضطراب خود را مدیریت، و بهره‌وری خود را برای کار در طول روز حفظ کنند. تمام آنچه که نیاز دارید یک هدفون و یک پلی لیست صحیح برای دستیابی به تمرکز کافی حین کار است.
در خصوص اصول کار عمیق و رویه‌های آن به مرور مطالب بیشتری روی بلاگ میزوما قرار خواهیم داد.
چگونه از قدرت موسیقی حین کار بیشترین استفاده را ببریم؟
یک نکته‌ی مهم اینجا مطرح است و آن اینکه نوعی از موسیقی که اغلب اوقات در حالت عادی زندگی روزمره گوش می‌دهیم لزوماً برای تمرکز یا کار عمیق مناسب نیست. برای بهره‌گیری از اثرات مثبت موسیقی حین کار، نکات زیر را در نظر داشته باشید.
۱. آرام شروع کنید
درمانگر‌ها برای تغییر حال و هوای بیماران خود از یک تکنیک ساده بهره می‌گیرند؛ به این ترتیب که موسیقی را با حس و حال بیمار تنظیم می‌کنند. سپس به تدریج آهنگ‌ها را برای دستیابی به حال و هوای مورد نظرشان تغییر می‌دهند. آهنگ‌هایی که در ابتدای پلی لیست شما می‌آیند نباید شما را به زور وادار به تمرکز کنند، بلکه باید آرام آرام شما را به آن مرحله برسانند. انتخاب آهنگ‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما می‌توان این اصل کلی را برای همه در نظر گرفت. مثلاً وقتی از ابتدای صبح اصلاً حس و حال کار کردن ندارید، موسیقی آرام‌بخش می‌تواند برای شروع انتخاب مناسبی باشد. سپس می‌توانید برای رسیدن به حال و هوایی که مد نظر دارید به سراغ موزیک‌های متفاوتی بروید.
۲. انرژی را حفظ کنید
همه‌ی ما به هر دلیلی از شنیدن برخی آهنگ‌ها بیشتر از بقیه خوشمان می‌آید. پخش کردن این مدل آهنگ‌ها در نقاط استراتژیک پلی لیست، می‌تواند به حفظ انگیزه در طول روز و هنگام کار روی تسک‌های مختلف کمک کند.
۳. موسیقی با کلام را فراموش کنید
حضور کلام در آهنگ می‌تواند حواس کسانی که کار ذهنی انجام می‌دهند را پرت کند. بنابراین، اکثریت آهنگ‌هایی که در پلی لیست کار قرار می‌گیرند باید حداقل کلام ممکن را در خود داشته باشند.
۴. موسیقی مورد علاقه‌تان را کنار بگذارید
وقتی پای موسیقی با کلام در میان باشد یک خطر دیگر نیز تمرکز شما را تهدید می‌کند: موسیقی بیش از حد آشنا! با اینکه کلام می‌تواند عامل انگیزه‌بخش قدرتمندی باشد، برای کار نباید به سراغ موزیک‌های با کلام مورد علاقه‌تان بروید. پژوهشی در همین زمینه، نشان از افت بهره‌وری هنگام کار با آهنگ‌های با کلام مورد علاقه یا آشنا دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، گوش دادن به موسیقی لذت بخش مهم است، اما گوش سپردن به آهنگ‌هایی که خیلی برایتان آشنا هستند می‌تواند حواستان را به کلی پرت کند.
۵. در انتخاب‌های خود انعطاف‌پذیر باشید
اگر برای افزایش یا حفظ تمرکز هنگام کار به سراغ موسیقی می‌روید، بهتر است انعطاف‌پذیری بیشتری به خرج بدهید و موسیقی‌های جدید و چیزهایی که تا کنون نشنیده اید را امتحان کنید.
ایستگاه کار عمیق؛ پلی لیست مخصوص کار عمیق به انتخاب میزوما
اولین پلی لیست کار عمیق میزوما با عنوان DeepWork Statio #1 روی پلتفرم اسپاتیفای در دسترس شماست. این پلی لیست گلچینی است از موزیک‌های مناسب برای تمرکز و قرار گرفتن در حالت ذهنی مناسب برای کار عمیق که توسط میزوما برای علاقمندان کنار هم قرار گرفته است. این مجموعه به مرور زمان با نسخه‌های بعدی پلی لیست کامل‌تر خواهد شد.
به قلم پیام ادیب